سنجش برخی شاخص‌های توسعۀ اجتماعی در مناطق روستایی (مورد مطالعه: استان هرمزگان). یعقوب زارعی

توسعۀ اجتماعی نقش مهمی در حل مشکلات اساسی و مقابله با فقر ایفا کرده و سعی در توزیع مجدد منابع و بهبود وضعیت موجود و کارآمدتر شدن بنیان­های جامعه دارد. این بُعد از توسعه که در پی استقرار عدالت، کاهش نابرابری‌های اجتماعی ـ اقتصادی، توزیع عادلانه، کاهش محرومیت و توانمندسازی فقراست از طرق سنجه­های متعدد و در سطوح مختلف قابل اندازه­گیری است. در این پژوهش توسعۀ اجتماعی در مناطق روستایی تحت 52 مؤلفه در قالب آخرین داده­های رسمی مرکز آمار ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پژوهش حاضر بنیادی و روش به‌کارگرفته توصیفی ـ تحلیلی است که با تکیه بر مطالعات اسنادی ـ کتابخانه­ایی و با استفاده از تکنیک­ وایکور فازی برای تحلیل سطوح درجۀ توسعۀ اجتماعی مناطق روستایی شهرستان­های استان هرمزگان به انجام رسید. جامعۀ آماری پژوهش نیز مناطق روستایی استان هرمزگان، مشتمل بر 2257 روستا در قالب 13 شهرستان بوده است. یافته­های پ‍ژوهش ضمن صحه بر توسعۀ ناموزون استان هرمزگان در ابعاد اجتماعی و مشهود بودن شکاف توسعه، حاکی از آن است مناطق روستایی شهرستان بستک با ضریب 15/0 به لحاظ میانگین برخورداری از مؤلفه­های توسعه، دارای بیشترین توسعه و مناطق روستایی شهرستان­های پارسیان، حاجی­آباد، سیریک، ابوموسی، بندرلنگه، بندرعباس و جاسک در زمرۀ محروم­ترین مناطق از نظر توسعۀ اجتماعی قرار گرفتند. همچنین مناطق روستایی شهرستان­های قشم بشاگرد، رودان، خمیر و میناب در سطح متوسطی از توسعه در زمینۀ اجتماعی قرار گرفتند. این بررسی معتقد است دستیابی به توسعۀ اجتماعی مطلوب و تحقق رفاه نسبی در مناطق کمتر توسعه­یافته، محروم و بسیار محروم، مستلزم بازنگری در وضعیت کنونی، برنامه­ریزی برای افزایش کمی و کیفی منابع موجود، به‌کارگیری ظرفیت‌های جدید، سیاست‌گذاری­های نوین اجتماعی و اتخاذ راهبرد عدالت اجتماعی در تخصیص هدفمند خدمات است.